Charles-Adolphe Wurtz

Antifrizi bulmuştur.


Antifriz soğuk kış aylarında araba motorunun soğutma suyuna katılan sıvı ve organik bir bileşiktir. Antifriz suyun donma sıcaklığını düşürüp, motorun soğuk havalarda zarar görmesini önlemek amacıyla suya katılır. Su donma sıcaklığına yaklaştığı zaman, diğer maddelerin tersine genleşir. Radyatör, silindir blokları ve diğer motor parçaları, genleşerek donan suyun meydana getirdiği basıncın etkisiyle çatlayabilir. Bu tehlikeleri önlemek için soğutma suyuna sıvı antifriz olarak etanol, metanol ve etilen glikol katılır. Antifriz, kışın beklenen en düşük sıcaklıkta donmayı önleyecek miktardadır. Sudaki antifriz oranı ne kadar artarsa donma sıcaklığı o kadar düşer.

Antifriz olarak kullanılan etanol ve metanol buharlaştığından sudaki miktarları azalır. Bunun için antifriz ayarını iyi yaptırmalıdır. Pahallı olan Permanent yani etilen glikol antifrizler daha etkilidir. Piyasada kullanılan antifrizlere genellikle bir pas önleyici ve bir de su pompası yağlayıcısı eklenir.

Antifrizi kim buldu?

Etilen glikol antifriz ilk kez 1859 yılında Fransız kimyacı Charles Adolphe Wurtz tarafından bulunmuştur. İlk antifriz arabalarda kullanılmak için değil patlayıcı madde yapmak için sentezlenmiştir. Daha sonra suyun kaynama ve donma sıcaklıklarına olan etkisi keşfedildi.

1900 lü yıllarda etilen glikol dinitrat, soğuk havalarda kullanılacak dinamitlerin yapımında kullanıldı. Nitrogliserin gibi maddelerin donma noktaları düşüktür. Etilen glikol dinitratın donma noktasını düşürme yeteneği, çok daha güvenli, kontrollü ve serin bir ortamda dinamit üretimine izin verdi. 1929 yılında antifriz kullnımı hemen hemen tüm dinamit üreticileri için standart hale geldi.

Hayvanlarda Doğal Antifriz

Buzul Çağı’nın sonlarına doğru soyu tükenmiş, tarih öncesi bir fil olan yünlü mamutların, son kalıntılarında yapılan DNA çalışmaları, bu hayvanların, buzul çağında, sıfırın altındaki sıcaklıklarda hayatta kalmak için izin benzersiz bir özelliği olduğunu göstermiştir. Mamutlarda, sıfırın altındaki sıcaklıklarda, kanı içinde oksijen tutan antifriz bir formunda bir madde olduğu ortaya çıkartılmıştır.

Bazı böcekler kış mevsimi yaklaştığı zaman donmaya karşı korunmak için gliserol (glycerol) salgısını artırırlar. Gliserol organizmadaki sıvının donma sıcaklığını düşürür.

Arabalarda Antifriz kullanımı

Antifriz radyatörü ve soğutma sistemini pas ve korozyondan korumak amacıyla da kullanılmaktadır. Donma noktası -12 derece olan saf antifriz, su ile karıştırıldığında donma noktası -37 dereceye kadar düşürmektedir. Ancak su oranı veya antifriz oranı arttıkça donma noktası düşmektedir. Bu nedenle doğru miktarda su ile karıştırılması önemlidir. Su oranı %70’i aşarsa donma %30’un altına düşmekte ve hararet tehlikesi baş göstermektedir. Antifirizin ısıyı taşıma özelliği suya izafi olarak daha az olduğundan düşük ağırlığın önem arz ettiği uygulamalarda daha da az kullanılır.

Türkiye iklim koşullarında maksimum koruma için % 33 ila % 50 arasında antifriz kullanımı tavsiye edilmektedir. Karışım yaparken sert sulardan kaçınılması gerekmektedir. Çünkü sert sular antifrizin içindeki koruyucu katıkların etkisini azaltmaktadır. Bu nedenle musluk suyu yerine yumuşatılmış ve distile edilmiş su kullanılmalıdır. “Antifriz eklenmesi veya değiştirilmesine bomometre ile ölçüm yapıldıktan sonra karar verilmelidir Bomometre cihazı, sadece karışımdaki etilen glikol miktarını ölçmektedir ve formülündeki koruyucuların durumu hakkında bilgi vermemektedir. Dolayısıyla bomometre, antifrizin soğutma sistemini koruma gücünü ölçememektedir. Bütün antifrizler birbirlerinin aynısı değildir çünkü, piyasadaki antifriz ürünleri arasında büyük oranda kalite farkı vardır. İyi bir antifriz hem suyun donma derecesini düşürmeli hem de kaynama derecesini yükseltmelidir. OAT (organik asit teknolojisi) ile üretilen antifrizler içeriğindeki katıkların kimyasal özellikleri sayesinde hem daha uzun ömürlüdürler hem de aşınmaya karşı daha iyi koruma sağlarlar. Genel maksatlı antifrizler normalde yılda bir defa, ekleme yapılmadan değiştirilir. Gelişmiş antifrizler ise daha uzun ömürlü olduklarından 3 yıla kadar kullanılabilmektedir.